Aankomende zaterdag is de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg. In Noordoost-Friesland zijn er vrijwilligers actief bij VPTZ Noordoost-Friesland die mantelzorgers helpen bij de zorg voor hun naasten tijdens de laatste fase van hun leven. Eén van die vrijwilligers is Jikke Hiemstra – Visser uit Sibrandahûs. 

,,Dat mensen thuis kunnen blijven in de laatste fase van hun leven, dat vind ik zo belangrijk. Het geeft hen vaak heel veel rust om in hun eigen omgeving te zijn. Dat is dan ook mijn motivatie om dit vrijwilligerswerk te doen.”

Jikke Hiemstra – Visser uit Sibrandahûs is al meer dan achttien jaar vrijwilliger bij VPTZ Noordoost-Friesland. VPTZ staat voor Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg en is een vrijwilligersorganisatie die mantelzorgers ontzorgt tijdens de zorg voor hun naasten in de laatste fase van hun leven. ,,We zijn er voor de mensen die komen te overlijden, maar meer dan dat misschien nog wel voor hun naasten”, vertelt Jikke. ,,Het kan voor hen heel zwaar zijn om voor hun ouders, partners of andere naasten te zorgen. Vaak willen ze het graag zelf doen. Maar als je wekenlang iedere nacht bij iemand waakt, overdag gewoon naar het werk moet of andere verplichtingen hebt, dan kan je dat behoorlijk opbreken.” De ervaring van Jikke is dan ook dat veel mantelzorgers pas laat de hulp van VPTZ inschakelen. ,,Soms eigenlijk al wat té laat. Ze zijn dan al aan het einde van hun latijn als wij als vrijwilligers ‘s nachts komen waken. Als ik binnenkom zeg ik vaak: ‘Jou dy mar lekker del, ik rêd dermei fannacht.’ Als vrijwilligers nemen wij het van 23.00 tot 7.00 uur van hen over en dat is vaak zo welkom. Eindelijk weer eens een hele nacht goed slapen, in de wetenschap dat hun naaste niet alleen is en dat ze gewekt worden als het nodig is.”

Aanpassen aan iemands leefomstandigheden

Jikke kwam zelf in voor het eerst met VPTZ in aanraking toen ze achttien jaar geleden bij een kennis waakte. ,,Daar kwam ‘s avonds ook een vrijwilliger van de VPTZ. Toen een goede kennis later voorzitter werd van de VPTZ heb ik direct gebeld: schrijf mij ook maar op als vrijwilliger.” De eerste keer dat ze bij iemand thuis kwam was wat onwennig, maar al snel voelde ze zich op haar gemak naast het bed. ,,Inmiddels weet ik dat geen nacht hetzelfde is. Je kunt je er dan ook nauwelijks op voorbereiden en dat doe ik dan ook nooit. Ik stap altijd blanco en zonder oordelen een huis binnen en laat alles gewoon over me heenkomen. Wil iemand roken op het sterfbed? Muziek aan van The Beatles of juist christelijke muziek? De hond of kat bij zich in bed? Daar heb ik op dat moment niets van te vinden. Ik pas me aan aan hoe de mensen leven en ik ben er gewoon. En als de nacht voorbij is, dan ga ik weer weg.”

Het hoort erbij

Wat Jikke meemaakt tijdens de nachten dat ze over mensen waakt laat ze vrij gemakkelijk weer los. Vaak zijn het ouderen waar Jikke komt te waken, maar het gebeurt ook wel eens dat ze bij jongere mensen over de vloer is of zelfs bij kinderen. “Natuurlijk maakt dat wel indruk. Maar het is zo fijn om iets voor een ander te kunnen doen en er gewoon te zijn. De naasten zijn vaak erg dankbaar en dat krijg je ervoor terug.”

Als er één ding is wat Jikke heeft geleerd in de achttien jaar dat ze dit vrijwilligerswerk doet, dan is het wel dat de dood niet iets engs is. ,,Sterven hoort net zo bij het leven als geboren worden. Wat soms wel lastig is, is zien dat iemand er nog niet klaar voor is, dat diegene moeite heeft om het leven los te laten. Anderen slapen juist heel vredig in.”

Vrijwilliger worden

Aan iedereen die er over twijfelt om ook vrijwilliger te worden bij VPTZ Noordoost-Friesland adviseert Jikke om eens contact te leggen met de VPTZ en het gewoon te proberen. Vaak weet je van jezelf wel of je het in je hebt om dit vrijwilligerswerk te gaan doen. Als je denkt dat je het kunt, dan is dat vaak ook zo.” De vrijwilligers van VPTZ Noordoost-Friesland worden professioneel begeleid door coördinatoren Ankie en Lysbeth, die 24 uur per dag, zeven dagen in de week bereikbaar zijn voor hulpvragers. Vrijwilligers worden klaargestoomd door middel van een basiscursus en later vervolgcursussen, en er worden regelmatig themamiddagen georganiseerd. VPTZ Noordoost-Friesland heeft altijd behoefte aan nieuwe vrijwilligers om aan de groeiende hulpvraag te kunnen voldoen.

Meer info en de mogelijkheid om je aan te melden als vrijwilliger vind je hier.